Laguna - Bukmarker - „Žena francuskog poručnika“: Antiviktorijanska postmoderna - Knjige o kojima se priča
VestiIntervjuiPromocijeAkcijeKnjiževni klubPrikazi#knjigoljupci#TriRajkeVideoKolumneNagradeKalendar

„Žena francuskog poručnika“: Antiviktorijanska postmoderna

Džon Fauls se u svom četvrtom romanu – i vlastitom prvom istoriografskom – uhvatio ukoštac sa složenim ambijentom viktorijanske epohe (1837–1901), koja je, da sve bude komplikovanije po autora, obilovala dobrom književnošću. Međutim, pisac nije izbegavao zamke koje je sebi postavio, čak je ponudio direktne reference na neke od ondašnjih stvaralaca. Utoliko se svako poglavlje otvara citatom nekog od pesnika, prozaista i mislilaca dotičnog razdoblja, dok uvodno počinje stihovima Tomasa Hardija, čija je poezija na pravi način otkrivena tek u prošlom veku. Već i iz toga se nazire da se veliki majstor nikada ne plaši najskliskijih zadataka, a jedan od bitnih je u slučaju „Žene francuskog poručnika“ glasio: prikazati burnu i plodnu, prevratničku epohu na verodostojan a originalan, ili bar način sasvim drugačiji od onog na koji je ona obično prikazivana.

Isprva deluje da ljubavni trougao ne odudara od onih iz klasičnih narativa: Čarls Smitson je depresivni nižerazredni plemić i naizgled tipični kavaljer epohe veren sa mladom i imućnom buržujkom neplemenitaškog porekla, Ernestinom Friman, koji se i pored poželjnosti njenog profila za brak po merilima šezdesetih godina devetnaestog veka emocionalno okreće Sari Vudraf, odbačenoj od društva zbog njegovog puritanizma i njene prošlosti naznačene u podrugljivom naslovu. Značajan momenat poetičkog osveženja Fauls je ponudio time što je dekonstrukciji licemernih društvenih realema doprineo naizgled prevladanim, romantičarskim sredstvima: glavnog junaka više od svega kod izabranice Sare privlači njena mističnost i melanholičnost, kojoj je i sam sklon. Romantičarski motivi i stilističko savršenstvo ne znače poetički povratak u prošlost već naprotiv, ironijsku razliku kao osnovno sredstvo postmodernističke parodije, koja je u doba kad je „Žena francuskog poručnika“ izvorno objavljena (1969) bila još u razvoju. Štaviše, posredi je delo sasvim u poetičkom dosluhu sa najzrelijim narativima druge polovine dvadesetog veka: po načelima istoriografske fikcije, govoreći o davno okončanom razdoblju, u njima se koristi prilika za aluzije na sadašnjost ili bližu prošlost. Tako odnos prema Romima prikazan u „Ženi francuskog poručnika“ podseća na onaj koji su gajili nacionalsocijalisti; pripovedač kao da se implicitno bori za prava žena srodno znatno kasnijim okolnostima; oboje glavnih junaka su izrazito progresivni za svoju epohu, a prikaz engleske srednje klase devetnaestog veka kao da se u nezanemarljivoj meri tiče američkog srednjeg sloja šezdesetih godina dvadesetog stoleća.

S druge strane, narator pripoveda priču iz prezenta, pa i na taj način, u skladu sa recentnom prozom, upodobljuje pisanje sa sadašnjicom, u ovom slučaju sa savremenim jezikom i stilom. Čestim uplitanjem u radnju on je razbija i fragmentizuje, čime umanjuje i značaj priče same po sebi, tipičan za viktorijansko pismo. Opet, za razliku od njegovih najizvrsnijih autora, ne koristi poziciju sveznajućeg pripovedača, već se „meša“ samo situaciono i kontekstualno opravdano. Štaviše, i sam Fauls se tu i tamo pojavi u naraciji i deli sa čitaocem neizvesnost oko sudbina likova i, kao u nekim savremenim filmovima, nudi alternative završetku romana.

Na posredan način „Žena francuskog poručnika“ je – u skladu s poetikom sopstvene ere – svojevrsni mikrokosmos koji, iako implicitno, duboko prodire u tajnu pričanja o pisanju. A opet, iako je roman, uslovno rečeno, antiviktorijanski, to ne znači da ne pribegava iscrpnom i plastičnom portretisanju tadašnje epohe: ambijenta, kulture, mode, političkih događaja i ličnosti, nesalomivosti klasnih razlika i klasnog sistema, važećih moralnih i „moralnih“ normi. Možda je upravo stoga posredi zapravo antiviktorijanski roman.

Autor: Domagoj Petrović


Podelite na društvenim mrežama:

Povezani naslovi
ekskluzivni intervju sa trejsi ševalije poistovećujem se sa svojim junakinjama laguna knjige Ekskluzivni intervju sa Trejsi Ševalije: Poistovećujem se sa svojim junakinjama
06.12.2024.
Specijalno za rođendanski broj Bukmarkera razgovarali smo sa slavnom britanskom autorkom Trejsi Ševalije o njenom novom romanu „Ostrvo stakla“, ali i mnogim drugim zanimljivim temama iz sveta književn...
više
branislav janković ne volim nikakve podele u književnosti laguna knjige Branislav Janković: Ne volim nikakve podele u književnosti
06.12.2024.
U sklopu akcije „Draga mama, nisi sama!“ Ženskog solidarnog fronta (ŽSF), novinar, publicista i pisac iz Niša Branislav Janković održao je književno veče u Vranju u oktobru. Janković, koji je u ovom g...
više
noć knjige priča koja traje laguna knjige Noć knjige – priča koja traje
06.12.2024.
Kraj godine donosi mnogo radosti, a jedna od njih je i omiljena manifestacija svih knjigoljubaca! Noć knjige, 31. po redu, održaće se od 13. do 15. decembra 2024. godine u knjižarama Delfi i Laguninim...
više
novi pogled na epohu cara dušana promocija knjige koste nikolića održana u kraljevu laguna knjige Novi pogled na epohu cara Dušana: promocija knjige Koste Nikolića održana u Kraljevu
06.12.2024.
Promocija knjige „Harizma cara Dušana: Istorija i pamćenje“ Koste Nikolića održana je 5. decembra u Narodnom muzeju u Kraljevu. Pored autora, govorili su direktor muzeja Darko Gučanin i urednik...
više

Naš sajt koristi kolačiće koji služe da poboljšaju vaše korisničko iskustvo, analiziraju posete sajtu na sajtu i prikazuju adekvatne reklame odabranoj publici. Posetom ovog sajta, vi se slažete sa korišćenjem kolačiča u skladu sa našom Politikom korišćenja kolačiča.