Laguna - Bukmarker - „Svaki dan u godini“ Uvea Jonzona: Čitalačka Rubikova kocka - Knjige o kojima se priča
VestiIntervjuiPromocijeAkcijeKnjiževni klubPrikazi#knjigoljupci#TriRajkeVideoKolumneNagradeKalendar

„Svaki dan u godini“ Uvea Jonzona: Čitalačka Rubikova kocka

Čuvena tetralogija nemačkog pisca Uvea Jonzona počinje od avgusta do decembra 1967, i u njoj je – kao i u ostala tri nastavka – obrađen naslovni „svaki dan u godini“. Već po kombinaciji naslova i podnaslova (Iz života Gezine Krespal) naslućuje se sklonost autora dnevničkoj, ali i dokumentarnoj prozi. Na prvi pogled, Jonzonov tekst uvodi čitaoca u svakodnevne zabeleške glavne, tek imenovane junakinje, koja ima trideset pet godina i poreklom je iz Meklenburga, regije u tadašnjoj Demokratskoj republici Nemačkoj. U Njujorku, gde živi već šest godina i radi u banci, niže datume iz sadašnjosti otvarajući ih uglavnom citatima ili parafrazama iz Njujork tajmsa u doba rata u Vijetnamu. Osim što informiše o kraju šezdesetih godina, ona pokreće i priču iz prošlosti – o trijumfu i porazu nacionalsocijalista, sovjetskoj okupaciji DR Nemačke, sopstvenom ocu i sopstvenom begu iz matične države… čime se daje dvojak pogled: sočivom, na američke unutarnje i spoljnopolitičke događaje, a teleskopom, na nemačke i istočnoevropske. Na planu jezika, neizbežni novinski stil se meša sa maltene baroknim, džojsovskim, visoke značenjske gustine. Тakva podvojenost se, dakle, uklapa u strukturnu: u isti mah se prati priča o savremenosti i ona, istorijska.



Pominjanje dana u godini pokriva i događaje do kojih je došlo istog datuma, ali neke druge godine ili decenije. Na taj je način naznačeni vremenski okvir vrlo korisna alatka za pokazivanje i kategorizovanje zbivanja, u čemu se dnevnički žanr ispostavlja samo kao uslovni strukturni model romana. Njegove granice se neprestano prevazilaze i zaboravljaju, tim pre što se pripovedač katkad direktno obraća Gezini, a ona – posredstvom dijaloga, pisama, opisa, anegdota i slobodnih asocijacija, prepričavanja istorije i sadašnjosti – svojoj kćerki Mari. Time se dva ženska glasa prepliću, stvarajući složenu – u isti mah simbiotsku i konfliktivnu – vezu. Osim kćerki, Gezina se obraća i svom ocu, kog naziva po prezimenu, Krespal. Dok višegeneracijska istorija porodice postaje svojevrsni dramaturški vodič kroz nemačku istoriju, lik koji može biti smatran glavnim junakom priče iz prošlosti pojavljuje se i kao komentator, zajedno sa kćerkom, i dolazi do neobičnih vremensko-dijaloških promena.

Uprkos svojoj narativnoj kompleksnosti i prekidima koje namerno nameće pripovedač ili više njih, istorijski segment proze poprima kontinuitet i domet kakvim priča o sadašnjosti ne raspolaže. Kad uroni u dalju prošlost, čitalac stoga – kao i zbog Jonzonovog podrobnog dokumentarnog rada – makar isprva oseća neku vrstu olakšanja i uplovljavanja put jednosmernije narativne oaze. Osim toga, uranjanje u istoriju ne vodi samo pouci nego predstavlja pomoć u razumevanju sadašnjosti. Međutim, povesni i segmenti iz tadašnje aktuelnosti daleko su od toga da su jasno razgraničeni: većinom se ili mešaju, ili ukrštaju, dok se teme i opisani geografski prostori i vremena besomučno menjaju, kao i dužina/kratkoća priloga, a opšti diskontinuitet narasta.

Sve te raznolike elemente objedinjuje pripovedač, kao i čitalac kom je, što su stranice slobodnije napisane, s druge strane dato na volju da na svoj način tumači sadašnjost i prošlost; bezmalo kao da okreće Rubikovu kocku. Stoga se, posle izvesnog vremena, čitalac „Svakog dana u godini“ obreće u idealnoj poziciji: dok čita o Nemačkoj, ima nostalgiju za njujorškom pričom, a dok čita o Njujorku, želi da otkrije šta se desilo sa Gezininom porodicom u Nemačkoj.

Autor: Domagoj Petrović


Podelite na društvenim mrežama:

Povezani naslovi
dejvid nikols svaki novi roman mi je najbolji do sada laguna knjige Dejvid Nikols: Svaki novi roman mi je najbolji do sada
30.01.2025.
Novi život kultnom romanu Dejvida Nikolsa „Jedan dan“ udahnula je istoimena Netfliksova serija, a nama je donela razgovor sa ovim poznatim autorom, od koga smo saznali šta njemu danas znači ova knjiga...
više
duelovanje progovori lori hols anderson laguna knjige Duelovanje: „Progovori“ Lori Hols Anderson
30.01.2025.
Nakon pauze, vraćamo se omiljenoj aktivnosti članova Fejsbuk grupe Delfi Kutak – ukrštanjem mišljenja dva člana o jednoj knjizi. Sezonu novih Duelovanja otvaramo romanom „Progovori“ Lori Hols Anderson...
više
prikaz romana robinja slobode vekovna borba za emancipaciju laguna knjige Prikaz romana „Robinja slobode“: Vekovna borba za emancipaciju
30.01.2025.
Iako pisanje romana u dve vremenske ravni – u savremenoj i istorijskoj, poglavlje po poglavlje – sve više postaje manir, u svom poslednjem delu španski pisac Ildefonso Falkones (1959) nije, za razliku...
više
prikaz knjige moć i nemoć organizma novo dopunjeno izdanje miris jela budi sećanja laguna knjige Prikaz knjige „Moć i nemoć organizma – novo dopunjeno izdanje“: Miris jela budi sećanja
30.01.2025.
„Kratka večera, dug život“ – kaže italijanska poslovica. Ali kako odoleti slanim i slatkim specijalitetima, koji su se naročito tokom prazničnih dana spremali s posebnom ljubavlju? Svako ko je opasao ...
više

Naš sajt koristi kolačiće koji služe da poboljšaju vaše korisničko iskustvo, analiziraju posete sajtu na sajtu i prikazuju adekvatne reklame odabranoj publici. Posetom ovog sajta, vi se slažete sa korišćenjem kolačiča u skladu sa našom Politikom korišćenja kolačiča.