Iz prve ruke: „Kraljevi reka“

Svojevremeno sam dobio rukopis istorijskog romana koji opisuje događaje negde oko dvanaestog veka i počinje obraćanjem vizantijske carice Vizantincima. Mogla je da se obraća i Klingoncima i džedajima jer tad nije postojala Vizantija (problematičan pojam uveden da zameni Istočno rimsko carstvo, izmišljen više od pola milenijuma kasnije), a samim tim ni Vizantinci (koji u suštini nikad nisu ni postojali nego su čist konstrukt). Ti ljudi su sebe nazivali Romeji i bili su potomci Rimljana.

U prenapucanim serijama gigamegahitova o Toru i bogovima Asgarda vikinška mitologija je daleko iznad te priče o Vizantiji, i to je sve kao i Torov čekić, otišlo nebu pod oblake. Popularne serije na striming platformama koje u nazivu imaju reč Vikinzi trude se da upotpune ovu iskrivljenu sliku. Kada govorimo o istoriji, skloni smo da je uklapamo u trenutni politički kontekst i potrebe ili vladajuće društvene odnose, običaje i kulturu – što najčešće nema blage veze sa ljudima iz tog vremena.

Na striming platformama su s druge strane veoma popularne i forenzičke serije, gde se na osnovu materijalnih dokaza, čuvene DNK analize, najsitnijih fizičkih i hemijskih tragova nepobitno utvrđuju činjenice. U ovom svetu gde s jedne strane imate Netfliks-Holivud Vikinge i njihovu mitologiju, a s druge ozbiljno razvijenu forenziku – Ket Džarman, autorka knjige „Kraljevi reka“ spojila je svoje bogato arheološko i forenzičko znanje sa utvrđenim istorijskim činjenicama i napisala knjigu koja je u mnogim engleskim listovima, odakle je autorka, proglašena za knjigu godine.

Ona svoju priču počinje s jednom običnom, narandžastom perlom od karneola, poludragog kamena, koja je pronađena u vikinškom grobu u Britaniji. A onda se stranicu po stranicu, korak po korak pred nama otkriva čudesan svet iz doba Vikinga. Vidimo da oni nisu bili zatvorenici Skandinavije, da su naseljavali i zemlje koje su sada Rusija i Ukrajina sve do Crnog mora, ali i da su tumarali britanskim ostrvima. Pratimo njihov trag sve do Konstantinopolja i Romeja sa kojima su bili u čvrstim vezama (dugo su Vikinzi bili pripadnici elitne carske garde), pa su čak stizali u svojim pohodima, na jednoj strani do Indije, a na drugoj preko Grenlanda do obala Severne Amerike, gde su osnivali i naselja mnogo pre Kolumba.

Ako želite da izađete iz sveta holivudskih mitova i istorijskih izmišljotina, pred vama je knjiga koja precizno govori o svetu i dobu Vikinga onakvom kakvo je zaista i bilo, o čudesnim vezama i bogatstvu života navodno mračnog doba srednjeg veka, koje je za Vikinge bilo vreme širenja, veza i svetlosti.

Autor: Srđan Krstić
Izvor: časopis Bukmarker, br. 29