Od 2018, kad su izvorno objavljeni romani „
Kirka“
Madlin Miler i „
Ćutanje devojaka“
Pet Barker do prošlogodišnjeg „
Kaikeji“
Vaišnavi Patel, prikazivanje žena iz antičkog doba u svetskoj književnosti polako preuzima primat u odnosu na prozno bavljenje muškarcem iz pamtiveka. Isto tako, bar što se tiče tematizovanja dotičnog perioda, utisak je da autorke polako preuzimaju primat u odnosu na autore. Oblasti i kulturološke zaleđine kojima se bave rečeni romani znatno se razlikuju: od dopisivanja opšte grčke mitologije, preko Homerove „
Ilijade“, do staroindijske „Ramajane“. Zajedničko za sve ove knjige je znatno složenije promišljanje uloge žena u antici u odnosu na njihovo ranije, mahom jednodimenzionalno prikazivanje.
Da se talas feminističke obrade mitološke zaleđine u međuvremenu upotpuni za priču o Rimu, pobrinula se engleska autorka
Elodi Harper trilogijom
Vučja jazbina. Doduše, glavna junakinja
prvog i istoimenog romana troknjižja ima grčko poreklo: živela je u jednom atičkom gradu – koji je bio dom i Helene Trojanske – dok joj otac, ugledni lekar, nije umro pre vremena. Tada protagonistkinju majka, koja je osiromašila, prodaje kao robinju što dospeva do notornog pompejskog bordela
Vučja jazbina.
Dotična javna kuća se zove lupanar, izvedeno od latinskog
lupa – vučica. To je naziv za glavnu junakinju Amaru – kojoj je od selidbe promenjeno ime – njenu najbolju prijateljicu Dido i ostale dame koje u „jazbini“ služe da zadovolje najperverznije kaprice pompejskog visokog sloja.
U romanu je opisana i najniža klasa, ona sa ulica dotičnog grada Rimske imperije 74. godine pre nove ere: pet leta pre no što će ga, kao za kaznu zbog dekadencije, spržiti Vezuv. Paradoksalno je što upravo siromašni sloj nudi razne mogućnosti. Tako je verovatno stoga što on ima mnogo više veze sa svakidašnjicom od bogatuna. Mogućnost za koju se Amara bori jeste da se oslobodi života kakvom ni rođenjem, ni obrazovanjem, ni sistemom vrednosti ne pripada.
Krstareći kroz dva oprečna društvena sloja i opisujući artefakte, od kojih se neki mogu videti i u današnjim razvalinama Pompeje, Harperova pruža utisak o celovitosti opisa grada. Tome doprinosi i reinvencija istorijske ličnosti, pisca i naučnika Plinija Starijeg. S druge strane, iako su opisi antičkog sloja plastični, njihovo sadejstvo sa ovovremenim jezikom i pogledom na svet i ulogu polova nudi zanimljiv spoj, karakterističan za autentičnu savremenu književnost.
Vrlo zanimljiva je i figura Feliksa. Iako je posredi vlasnik bordela koji bi, kao takav, trebalo da bude imun na emocije, autorka glavnog negativca, sasvim nejednosmerno, boji ranjivostima i slabostima. Među njima prednjači Feliksova izvesna bolećivost prema Amari.
Između uzajamnog Amarinog pomaganja s Dido i drugim vučicama, te ljubavi prema grčkom robu Menandaru s jedne i prepreke koju predstavlja Feliks s druge strane, između nasilja koje glavna junakinja svakodnevno trpi i prijateljstva koje ga isceljuje, uspeh njenog nauma neizvestan je do kraja romana. Sam završetak je dovoljno zaokružen da se prvi tom trilogije može čitati kao sasvim celovita storija. S druge strane, autorka hotimično ostavlja kraj štiva otvorenim, kako bi sebi ostavila dovoljno prostora za nove delove troknjižja, koje čitalac ovog dela može samo da s nestrpljenjem očekuje.
Autor: Domagoj Petrović