Ljiljana Čubrić

Muzejska savetnica u penziji Ljiljana Čubrić rođena je 1948. godine u Beogradu. Osnovnu školu, gimnaziju i Filozofski fakultet, grupu za Savremenu istoriju, završila je u svom rodnom gradu. Diplomirala je 1973. kod profesora Vasilija Krestića. Bavi se proučavanjem srpske istorije XVIII i XIX veka. Od 1977. do 2014. godine, kada odlazi u penziju, radi u Narodnom muzeju u Beogradu u okviru kojeg, od 1979. godine, kao kustoskinja a od 1993. do penzionisanja, kao upravnica rukovodi radom Muzeja Vuka i Dositeja.

Kao upravnica i jedina kustoskinja, razvila je veoma uspešnu saradnju sa brojnim muzejima širom Srbije kao i srodnim institucijama – Međunarodnim slavističkim centrom, Centrom za kulturu „Vuk Karadžić“ iz Loznice, gde je godinama autorskim izložbama učestvovala u realizacijama manifestacije Vukov sabor, Vukovom zadužbinom i Zadužbinom „Dositej Obradović“, čiji je jedan od osnivača, kao i dugogodišnju saradnju sa Savetom dečjeg saveza opštine Voždovac na organizaciji manifestacije „Dositejevo pero“. Od posebnog značaja je saradnja sa književnim kružokom „Dositej Obradović“ u selu Srpski Semarton u Rumuniji, mestu u kojem je rođena Dositejeva majka Kruna i gde je Dositej proveo deo detinjstva.

Ljiljana Čubrić je autorka brojnih izložbi i pratećih kataloga sa kojima je gostovala u najvažnijim centrima kulture širom Srbije, kao što su Galerija Matice srpske u Novom Sadu, „Platoneum“, ogranak SANU u Novom Sadu, muzeji u Pančevu, Somboru, Negotinu, Zrenjaninu, Vršcu, Leskovcu, Nišu, Gornjem Milanovcu, Smederevu, Galerija „Sava Šumanović“ u Šidu, Velikoj Plani i Loznici. Povodom 200. godišnjice rođenja Vuka Karadžića, bila je koautorka veoma reprezentativne izložbe „Vuk Stefanović Karadžić 1787–1987“ i pratećeg, dvojezičnog kataloga, koja je bila postavljena u Narodnom muzeju u Beogradu i, potom, u Gradskoj većnici u Beču. Takođe, na poziv Narodne biblioteke u Beogradu 1989. bila je autorka reprezentativne izložbe „Dositej Obradović, život i delo“ povodom 250. godišnjice njegovog rođenja. Na poziv Ministarstva za kulturu Austrije 2003. gostovala je u Beču sa izložbom „Mina Karadžić Vukomanović 1828–1894“ koja je prethodno bila postavljena u Beogradu. Po ocenama kritičara, ova postavka je proglašena za izložbu godine.
Autorka je stalne postavke Muzeja Vuka i Dositeja i odgovarajućeg vodiča kroz muzej, posle kompletne rekonstrukcije muzejske zgrade 2012. godine a koju je, za javnost, otvorio tadašnji predsednik Srbije, gospodin Tomislav Nikolić.

Takođe, Ljiljana Čubrić je autor i prve stalne postavke u rodnoj kući Dositeja Obradovića u rumunskom selu Čakovu. Kao spoljni saradnik učestvovala je u realizaciji stalne postavke Muzeja Drugog srpskog ustanka u Takovu, a i kao stručni konsultant u stalnoj postavci memorijalnog muzeja Bore Stankovića u Vranju.

Godine 2005, na poziv tadašnjeg ambasadora SCG Mihajla Kovača, boravila je u Beču jer se ukazala prilika da se, u kući u kojoj je živeo i umro Vuk Karadžić, obnovi rad našeg Kulturnog centra sa odgovarajućom muzejskom postavkom posvećenom Vuku i njegovom životu u Beču. Tom prilikom Ljiljana Čubrić je radila u Arhivu grada Beča na proučavanju i sortiranju odgovarajuće arhivske građe koja bi činila ovu postavku. Nažalost, ova ideja nije realizovana zbog negativnog stava tadašnjeg Ministarstva spoljnih poslova SCG.

Baveći se proučavanjem srpske istorije XVIII i XIX veka, objavila je i sledeće knjige: Vuk Stefanović Karadžić – život i delo, (u toku je prevođenje ove knjige na ruski jezik, izdanje će biti štampano u Srbiji i Rusiji), Od kaluđera do prosvetitelja, koju je u skraćenoj verziji objavio dnevni list Politika kao feljton, Kad si zvezda sele moja (o Mini Karadžić), takođe objavljena u Politici kao feljton, Milica, lepa pesmotvorka, (o Milici Stojadinović Srpkinji), Ljubica, Velika gospođa (o kneginji Ljubici Obrenović), Katarina Srb-devojka (o Katarini Ivanović), ilustrovanu monografiju „Muzej Vuka i Dositeja“, gde je stavljen akcenat na muzejsku zgradu kao kulturno-istorijski spomenik od izuzetnog značaja, a čijem je očuvanju i obnavljanju autorka posvetila izuzetnu pažnju. Na poziv Zavoda za izdavanje udžbenika, napisala je knjigu Spomenar – znamenite žene srpske koja obuhvata dvanaest biografija najznačajnijih Srpkinja koje su bile prve u različitim delatnostima a koje su do tada bile „rezervisane“ samo za muškarce, kao i o prvim dobrotvornim društvima srpskih žena, „Beogradskom ženskom društvu“ i „Kolu srpskih sestara“. Ova knjiga je u skraćenoj verziji objavljena u listu Večernje novosti kao feljton. Po odlasku u penziju Ljiljana Čubrić je objavila i knjige Mina Vukova i Dimitrije Karadžić, Vukov sin u izdanju Centra za kulturu „Vuk Karadžić“ iz Loznice a koje su, kao i knjiga Vuk Karadžić – život i delo, dostupne posetiocima Vukove rodne kuće u Tršiću.

Napisala je i veliki broj naučnih i stručnih radova objavljenih u časopisima 1804, izdanje Zadužbinskog društva „Prvi srpski ustanak“ iz Orašca, Danica, izdanje Vukove zadužbine, Kovčežić, izdanje Muzeja Vuka i Dositeja, čiji je bila i urednik. Takođe, objavljivanjem naučnih radova u Zborniku Društva za proučavanje istorije XVIII i XIX veka iz Novog Sada sarađivala je sa ovom institucijom.

Od 1994. do 2000. godine učestvovala je na naučnim skupovima pod nazivom „Stvaranje moderne srpske državnosti“, u Velikoj Plani i Radovanjskom lugu; izlaganja su štampana u Zborniku radova posle svakog skupa.

Godine 2017. bila je inicijator i jedan od organizatora i učesnika naučnog skupa „1847“ održanog u Pedagoškom muzeju povodom 170. godišnjice pobede narodnog jezika i Vukovog pravopisa u srpskom jeziku. Po završetku skupa objavljen je zbornik radova svih učesnika.

Na poziv rediteljke Narodnog pozorišta u Beogradu Cisane Murusidze Čolović, Ljiljana Čubrić je bila stručna konsultantkinja na realizaciji predstave Kneginje i kume, o Jeleni Karađorđević i Ljubici Obrenović, a u kojoj se, kao lik, pojavljuje i Vuk Karadžić.

Godinama je sarađivala sa Dečjim kulturnim centrom iz Beograda, najčešće kao članica žirija u mnogim dečjim takmičenjima i kvizovima.

U beogradskoj ali i kulturnoj javnosti Srbije i dalje je prisutna stručnim predavanjima o životu i radu Dositeja Obradovića i Vuka Karadžića, vremenu u kojem su živeli i stvarali, kao i njihovim savremenicima i sledbenicima.

U skladu sa tim razvijena je i solidna saradnja sa srpskim medijima, posebno sa Školskim i Naučnim programom RTS za koje je Ljiljana Čubrić, kao spoljna saradnica, napisala scenario za emisije, među kojima su: Iduć uči u vekove gleda o životu i radu Dositeja Obradovića, Mina Karadžić, Doživeti stotu, kao i Riznica (na Radio Beogradu). Godine 1992, na poziv agencije First Production iz Beograda, bila je jedan od scenarista i učestvovala u realizaciji Vukovog video-bukvara, posvećenog deci uzrasta do 7 godina i popularizaciji ćirilice. Takođe, bila je stalna saradnica programa na srpskom jeziku Radio Budimpešte.

Tokom svog radnog veka godinama je bila mentorka za stručna zvanja mladim kustosima širom Srbije, kao i članica Komisije za dodelu viših stručnih muzejskih zvanja. Bila je članica Upravnog odbora Muzeja Vojvodine u Novom Sadu, predsednica Upravnog odbora Muzeja afričke umetnosti, predsednica UO Pedagoškog muzeja u dva mandata i u dva mandata član UO iste ustanove, članica Nadzornog odbora Vukove zadužbine i članica Programskog saveta Zadužbine „Dositej Obradović“. Od 2004. do 2012. godine bila je potpredsednica Glavnog odbora Kola srpskih sestara.

Iako u penziji, Ljiljana Čubrić je često bila recenzentkinja knjiga čija se sadržina odnosi na oblast kojom se bavi.

Godine 2008, na poziv Muzeja PTT, a povodom 200. godišnjice od osnivanja Dositejeve Velike škole, dala je predložak za poštansku marku, najstariju sačuvanu umetničku sliku zgrade Muzeja Vuka i Dositeja iz 1910, rad nepoznatog autora. Na inicijativu Ljiljane Čubrić, Skupština grada Beograda je, 1994, jednu ulicu u Mirijevu nazvala po Mini Karadžić Vukomanović. Nažalost, prezime Karadžić je tom prilikom izostavljeno tako da nije svim stanovnicima poznato o kojoj ličnosti je reč. Takođe, na njenu inicijativu, deo ulice Gospodar Jevremove, gde se nalazi Muzej Vuka i Dositeja, zatvoren je za saobraćaj, kako bi se ovo zdanje sačuvalo od brojnih oštećenja kojima je bila izložena.

Za svoj rad dobila je sledeća priznanja: Zahvalnicu Saveta dečjeg saveza opštine Voždovac (1989), Zlatnu značku Kulturno-prosvetne zajednice Srbije (1992), Vukovu nagradu (2005), kojom prilikom je, na poziv KPZ Srbije, zahvalila u ime nagrađenih, Povelju osnivača Zadužbine „Dositej Obradović“ (2005) i Zlatni beočug (2013). Godine 2016. objavljena je njena biografija u prvom izdanju biografske enciklopedije ličnosti u Srbiji od međunarodne, nacionalne i regionalne važnosti Successful People of Serbia, koju je objavila izdavačka kuća Oxford Books.