Laguna - Simo Matavulj - Knjige o kojima se priča
Simo Matavulj

Simo Matavulj

Simo Matavulj (Šibenik, 12. septembra / 31. avgusta 1852 – Beograd, 20/8. februara 1908), srpski pisac realista iz Dalmacije, jedno od petoro dece šibenskog trgovca Stevana Matavulja i Simeune Matavulj, rođ. Triva. U Šibeniku je završio osnovnu školu i nižu gimnaziju na italijanskom i srpskom jeziku, kada odlazi u manastir Krupu kod strica, igumana Serafima, ali ubrzo napušta manastirski život i odlazi u zadarsku učiteljsku školu, koju završava 1871.

Učiteljevao je potom u raznim dalmatinskim selima (Đevrske, Islam Grčki i dr.) i predavao kao nastavnik u Srpskoj pomorskoj zakladnoj školi u Srbini kod Herceg Novog. Uzeo je učešća u Hercegovačkom ustanku 1875. kao sekretar vojvode Miće Ljubibratića (inače prevodioca Kurana na srpski jezik). U Crnoj Gori je od 1881. gimnazijski nastavnik, školski nadzornik, urednik službenih novina i nastavnik dece crnogorskog kneza Nikole. Putovao je u Milano i Pariz, gde je živeo nekoliko meseci. U Srbiju prelazi 1887. godine (najpre u Zaječar, a potom u Beograd), gde radi kao nastavnik u gimnaziji i činovnik presbiroa. U Crnu Goru odlazi još jedanput da bi bio učitelj kneževima Danilu i Mirku, ali se ubrzo vraća u Srbiju, gde će se trajno nastaniti. Ženio se dvaput: prva supruga, Milica Stepanović, nastavnica beogradske Više ženske škole, umrla je marta 1893. godine u prvoj godini njihovog braka; sedam godina kasnije, 1900, oženio se bogatom udovicom bez dece Ljubicom Dimović, koja ga je nadživela. Sa drugom suprugom proputovao je mnoge zemlje i gradove, Beč, Rim, Carigrad, Peštu, Minhen, Alžir...

Bio je počasni član Matice srpske, jedan od osnivača i prvi predsednik Srpskog književnog društva, osnovanog 1905. godine, i redovni član Srpske kraljevske akademije od januara 1904.

Matavulj se u književnosti prvi put javlja na Cetinju, u službenom crnogorskom Narodnom listu, sa jednom istorijskom pričom koju je napisao povodom veridbe srpskog kneza Petra Karađorđevića sa crnogorskom kneginjom Zorkom, a na podsticaj i prema kazivanju samoga crnogorskog kneza Nikole. Napisao je oko sedamdeset pripovedaka i novela objavljenih u zasebnim zbirkama: Iz Crne Gore i Primorja, 1888, 1889; Iz primorskog života, 1890; Iz beogradskog života, 1891; Sa Jadrana, 1891; Iz raznijeh krajeva, 1893; Primorska obličja, 1899; S mora i s planine, 1901; Beogradske priče, 1902; Život, 1904. i Nemirne duše, 1908, pored još nekoliko pripovedaka objavljenih u posebnim izdanjima, od kojih su mu najpoznatije Pilipenda (s temom unijaćenja Srba iz Petrovog polja u Dalmaciji) i Povareta (sa dijalozima na čakavskom dijalektu). Napisao je romane Uskok (1885) i Bakonja fra Brne (1892), kao i nekoliko putopisa, memoarskih zapisa i književnih članaka različite sadržine (Boka i Bokelji, Deset godina u Mavritaniji itd.). Poznati su i njegovi autobiografski zapisi Bilješke jednog pisca (1903). Napisao je i dve drame – Zavjet i Na slavi – prvu sa temom iz dubrovačkog, a drugu iz beogradskog života. Prevodio je najviše sa francuskog jezika (Na vodi Gi de Mopasana, San Emila Zole, Pučanin kao vlastelin i Mizantrop Molijera, Zimske priče Vogijea i dr.).

Počeo je da piše tek u zrelijim godinama. Pored velikog književnog obrazovanja, kojim je nadmašio sve ranije pripovedače i realiste u srpskoj književnosti svoga vremena, stiče znanja iz istorije i filozofije i smatra se za svoje doba jednim od najobrazovanijih srpskih pisaca, okrenutih evropskoj književnoj tradiciji.

Do Matavulja naši pisci realisti ostali su delom pod uticajem romantičarskih književnih manira, te ruske, mađarske i nemačke književnosti, i tek je Matavulj potpun i čist realista, najviše usmeren na francusku književnost. On je u pripoveci dosledno sproveo ideje evropskog književnog realizma, trudeći se da hladno i objektivno opisuje život u svim krajevima gde je živeo, stvarajući galeriju nacionalnih tipova iz raznih društvenih slojeva, seljake i mornare, građane i intelektualce iz Dalmacije, Crne Gore i Beograda, čime se uz Lazu Lazarevića upisao u klasike realističke srpske pripovetke, u autentične „majstore pripovedače“, kako ga je nazvao Ivo Andrić.

Čudni Beograd prepun tajni i slutnji – Povodom priča Sima Matavulja iz beogradskog života

23.07.2021.
Sigurno će biti čitalaca koji će se iznenaditi kad ispod imena Sima Matavulja spaze naslov „Priče iz beogradskog života“, jer Matavulj je do danas prvenstveno ostao upamćen kao neprevaziđeni tumač dal...
više

„Priče iz beogradskog života“ Sime Matavulja od 30. juna u prodaji

29.06.2021.
Simo Matavulj važi za jednog od najznačajnijih pisaca epohe realizma u srpskoj književnosti. Pored romana, drama, nedovršene autobiografije, pisao je i pripovetke, od kojih veliki deo opisuje život u ...
više
ljubavna priča u sedam talasa putujući bioskop gospodina saita u prodaji od 8 novembra laguna knjige Ljubavna priča u sedam talasa – „Putujući bioskop gospodina Saita“ u prodaji od 8. novembra
07.11.2024.
Danska autorka Anete Bjeufelt je svestrana i kreativna ličnost. Osim što piše bestselere, ona je slikarka i nagrađivana pevačica i kantautor šest albuma, sa nominacijom za nagradu Gremi. Njeno književ...
više
prava književna poslastica onda mora da je tako lusi adams u prodaji od 8 novembra laguna knjige Prava književna poslastica: „Onda mora da je tako“ Lusi Adams u prodaji od 8. novembra
07.11.2024.
Ako tražite roman s kojim ćete se ušuškati uz čašu omiljenog napitka, ovo je pravi izbor. Dok budete čitali „Onda mora da je tako“ Lusi Adams, nećete skidati osmeh sa lica. Kako izgleda savršen živ...
više
radno vreme delfi knjižara za vreme praznika 11 novembra 2024  laguna knjige Radno vreme Delfi knjižara za vreme praznika 11. novembra 2024.
07.11.2024.
Tokom državnog praznika – Dan primirja u Prvom svetskom ratu – Delfi knjižare rade po neizmenjenom radnom vremenu. Kada je reč o onlajn porudžbinama – kurirska služba u ponedeljak 11. novembra neće...
više
promocija knjige preživeti haos zorice tomić 14 novembra laguna knjige Promocija knjige „Preživeti haos“ Zorice Tomić 14. novembra
07.11.2024.
U četvrtak 14. novembra u 18 sati u kafeteriji Bukmarker knjižare Delfi SKC biće predstavljena knjiga „Preživeti haos“ prof. dr Zorice Tomić.   U razgovoru će, pored autorke, učestvovati i pr...
više

Naš sajt koristi kolačiće koji služe da poboljšaju vaše korisničko iskustvo, analiziraju posete sajtu na sajtu i prikazuju adekvatne reklame odabranoj publici. Posetom ovog sajta, vi se slažete sa korišćenjem kolačiča u skladu sa našom Politikom korišćenja kolačiča.